Барокни Београд: преображаји 1717-1739

Abstract

Recepcija baroknog nasleđa u Beogradu veoma je intrigantno pitanje već i zbog same činjenice da su njegovi ostaci, izuzetno skromni u svojoj materijalnoj pojavi, ostali skriveni pod nanosima potonjih graditeljskih poduhvata i urbanističkih zamisli. Za malobrojne stručnjake koji u našoj sredini izučavaju različite pojave barokne kulture i umetnosti, to kratkotrajno ali veoma značajno doba na početku XVIII veka pod vlašću Habzburgovaca predstavlja odlučujući iskorak prema stvaranju modernog Beograda. Bio je to grad u preobražaju, gde je orijentalni trgovački šeher uzmicao pred evropskim monumentalnim barokom u obimnoj rekonstrukciji njegove strukture i zdanja. Novo oblikovanje prostora, projektovano po uzoru na utvrđene barokne gradove – čiju je okosnicu činila pravilna urbanistićka matrica sa vizuelnim markerima, monumentalnim kasarnama, palatama i trgovima – trebalo je da nosi kulturne i političke poruke Monarhije na novoosvojenim teritorijama, odnosno da Beograd poveže sa srednjoevropskom kulturom i idejom baroka. Monografija je plod napora grupe stručnjaka specijalista za različite aspekte baroknog nasle|a u Beogradu i Srbiji, koji se sagledavaju u ključu političke istorije i sociokulturnih pojava na početku modernog doba.