Grupa bronzanih fibula sa Romulijane

Abstract

U toku priprema za izložbu Narodnog muzeja u Zaječaru Felix Romuliana. 50 godina odgonetanja, koja je otvorena krajem oktobra 2003. godine u okviru obeležavanja pola stoleća od početka sistematskih arheoloških istraživanja Gamzigrada, u depou istog muzeja pronađena je kutija sa grupom bronzanih fibula bez inventarskih oznaka ili drugih bližih odrednica, osim cedulje sa natpisom Jugoistočni deo naselja, 1979. godina. Konstatovano je osamnaest bronzanih fibula, koje, osim jednog ranovizantijskog primerka, pripadaju vremenu I - IV veka n. ere. Kao zanimljiv, autori bi istakli podatak da su sve fibule manjih dimenzija, dužine od 2,5 do 4,5 cm. Pretpostavka Maje Živić, kustosa Narodnog muzeja u Zaječaru, bila je da su te fibule ranije izdvojene za konzervaciju, a da potiču sa istraživanja nalazišta Gamzigrad Felix Romuliana 70 - ih godina XX veka. Daljim traganjem za bližim podacima o ovim predmetima, utvrđeno je da nisu uvedeni u Knjigu inventara arheološkog nalazišta Gamzigrad - Felix Romuliana (arheološki nalazi sa Romulijane tretiraju se kao zasebna zbirka i uvode se u posebnu inventarsku knjigu). Ostaje, dakle, dilema da li se zaista radi o arheološkim nalazima sa Romulijane. Predmeti sa drugih nalazišta, međutim, koji se nalaze u fondu Narodnog muzeja u Zaječaru, evidentirani su u Knjizi unosa i Knjizi opšteg inventara (postoje tri zasebne knjige opšteg inventara, za praistorijske, antičke i srednjovekovne nalaze), s obzirom da se do njih uglavnom, dolazilo otkupom. Zato se čini najverovatnijim da ove fibule potiču sa arheoloških iskopavanja Romulijane, vršenih 1979. godine ili ranijih godina, sa kojih delimično nedostaje terenska dokumentacija.

In the course of preparing the exhibition in the National Museum in Zaječar Felix Romuliana. 50 years of solving the riddle organized in October 2003 to commemorate half a century since the beginning of systematic archaeological excavations of Gamzigrad we discovered in the depot of Zaječar museum a box with a group of bronze fibulae without inventory numbers or other more precise data except for the piece of paper saying Southeastern area of the settlement. The year 1979. We encountered eighteen bronze fibulae, which except one Early Byzantine specimen date from the 1st-4th century AD. As rather interesting authors emphasize the fact that all of the fibulae are of smaller size, their length being from 2.5 to 4.5 cm. The assumption of Maja Živić, curator of the National Museum in Zaječar was that these fibulae had been once selected for conservation and that they come from investigation of Gamzigrad - Felix Romuliana in the 1970s.