Amfiteatar u slikama - primena fotogrametrije u istraživanjima viminacijumskog amfiteatra

Abstract

Fotogrametrijski metod predstavlja novinu u izradi arheološke dokumentacije. Iako je nastao sredinom XIX veka, do njegove značajnije upotrebe u arheologiji dolazi tek sa razvojem digitalne fotogrametrije tokom poslednjih decenija. U istraživanjima Viminacijuma, fotogrametrija je eksperimentalno primenjena 2012. godine prilikom iskopavanja amfiteatra. Uočene prednosti učinile su da navedeni metod postane standard u izradi dokumentacije na ovom lokalitetu. U radu je prikazano naše iskustvo sa upotrebom fotogrametrije u istraživanjima amfiteatra, odnosno, prednosti i mane ovog metoda, kao i moguća upotreba u prezentaciji kulturnog nasleđa. Čitav proces dokumentovanja arheoloških celina činili su prikupljanje podataka i njihova dalja obrada. Fotogrametrija se pokazala kao veoma pogodna za izradu tradicionalne 2D dokumentacije. Ovaj metod je znatno brži i objektivniji od tradicionalnih metoda, a omogućio je izradu detaljne i precizne dokumentacije čak i kod izrazito komplikovanih arheoloških celina, nezavisno od njihove veličine i veštine crtača. Rezultati snimanja predstavljeni su u okviru 3D modela. Oni nude niz prednosti u arhiviranju podataka i pri njihovoj analizi, a budući da su zasnovani na fotografijama, modeli sa teksturom su odlična opcija za vizualnu predstavu otkrivenih celina. Predstavljanje modela u obliku slika ili u video formatu, može se koristiti u prezentovanju istraženih celina i rezultata arheoloških iskopavanja, u naučne ili komercijalne svrhe. Na ovaj način fotogrametrija se čini veoma korisnom, jer omogućava vizuelizaciju kulturnog nasleđa, čineći ga vizuelno dopadljivim, ali i lakšim za razumevanje.

Photogrammetry is the science and technology of obtaining information about physical objects and the environment using 2D photographs. Recent technological advancements allowed the method to become accessible and quite valuable in the studies of cultural heritage. The method was introduced into the field procedures of archaeological research of Viminacium in 2012. The goal of this paper is to demonstrate the usage of photogrammetry during investigations of the amphitheatre and to exemplify its applicability and benefits for future archaeological excavations. Based on our experience, the method proved to be easy to use and incorporate into existing procedures, especially as it was significantly faster and economical compared to the traditional documenting techniques. Obtained 3D models can fulfill various needs, from the creation of regular archaeological documentation to the visualization and presentation of the results of research.