Позносредњовековне копче западног порекла на централном Балкану

Abstract

Pojasne kopče i zaponi (broševi) iz zapadnoevropskog kulturnog kruga predstavljaju retke nalaze na području današnje Srbije. U članku se ukazuje na njihovo hronološko opredeljenje i razmatraju okolnosti pod kojima su mogli dospeti u oblasti južno od Dunava i Save. Autor pretpostavlja da bi primerke iz Podunavlja i bližeg južnog zaleđa trebalo posmatrati u svetlu administrativnih podela i širenja Ugarske i Bugarske u tim područjima. Takođe se pretpostavlja da moda nošenja zapadnih pojaseva i zapona nije bila prihvaćena među širim slojevima stanovništva poznosrednjovekovne Srbije. Stoga se kopče iz Novog Brda i Kruševca dovode u vezu sa stanovništvom stranog porekla, čije je prisustvo posvedočeno u istorijskim izvorima. Prikazani nalazi pripadaju razdoblju od XIII do XVI veka.

Among the functional parts of Medieval clothing in present-day Serbia south of the Danube and Sava Rivers (Central Balkans), there is a small group of belt buckles and brooches of the Western origin. The aim of the present research is to provide their cultural-historical interpretation. Most of these findings could not be interpreted according to the context, but only thanks to numerous parallels from Western and Central Europe indicating their origin and chronological and functional determination.