Arheološka prospekcija donjeg toka Zapadne Morave u 2019. godini: rezultati iz kruševačkog kraja

Abstract

U 2019. godini nastavljen je projekat Arheološka prospekcija donjeg toka Zapadne Morave Narodnog muzeja u Kruševcu i Arheološkog instituta. Nakon ispitivanja trsteničkog priobalja 2018. godine, druga etapa arheoloških rekognosciranja izvodila se na teritoriji kruševacke opštine, koja sa površinom od 854 km2 pruža veliki istraživacki potencijal. Pripremni poslovi za kampanju 2019. godine podrazumevali su prikupljanje podataka o postojecim nalazištima iz dokumentacije, njihovo kartiranje i postavljanje na postojeću GIS platformu izrađenu za potrebe projekta, nakon čega je usledila terenska prospekcija. U toku jedanaest radnih dana, vršen je obilazak mikroregija u kojima je preliminarnim kartiranjem utvrđena gušća koncentracija lokaliteta, tj. rečnih terasa uz obe obale Zapadne Morave. Sem početnih podataka o zabeleženim nalazištima, i tokom samih radova su prikupljani podaci o arheološkim nalazima i indikativnim lokacijama od meštana, odnosno poznavalaca lokalnih starina i legendi. Stanje terena je, kao i tokom kampanje na području trstenicke opštine, nepovoljno za rekognosciranja, jer se ponovo beleži veliki broj neprohodnih parcela, pre svega zaparloženih strnjišta. Potvrđuje se da trenutni izgled poljoprivrednog zemljišta u široj regiji umnogome onemogućava spoznaju izvornih gabarita naselja, budući da se obilaze samo prohodne parcele. I pored toga, rekognosciranja 2019. godine su donela nova saznanja o naseljavanju doline Zapadne Morave u praistorijskim i istorijskim epohama, ovog puta na prostoru savremene kruševacke opštine. Zabeležen je niz gvozdenodopskih i srednjovekovnih naselja na rubu više terase, na obe moravske obale.