Новац као гробни прилог у некрополама арпадовског периода у Војводини – надрегионална перспектива

Abstract

Prilaganje novca prilikom sahranjivanja predstavlja običaj dugog trajanja, koji se praktikovao od pojave prvih metalnih kovanica u antičkoj Grčkoj sve do današnjih dana. Običaj se ispoljavao različitim intenzitetom u različitim regijama, a u pojedinim razdobljima je dolazilo i do njegovog gotovo potpunog zamiranja. U periodu od 11. do 13. veka taj manir je bio znatno zastupljeniji u Panonskoj niziji nego na Balkanu, pri čemu se u prvoj regiji ispoljavao po određenoj matrici – kovanica se najčešće polagala u usta, šaku ili na grudi pokojnika. Iako se zbog eventualnog povezivanja s paganskim verovanjima može naslutiti da nije bila po ukusu crkve, praksa je naprotiv bila veoma prisutna na nekropolama Karpatskog basena. U saopštenju će biti reči o uzorku novca iz nekropola arpadovskog perioda u Vojvodini kao integralnog područja srednjovekovne mađarske kraljevine, uz tumačenje društveno-ekonomskih procesa koji su uticali na karakter običaja, na prvom mestu dovršavanje hristijanizacije i ubrzana monetarizacija centralnoevropskog regiona.