Viminacium : lokalitet kod Koraba : istočna nekropola

Abstract

Viminacijum, legijsko utvrđenje i glavni administrativni centar nekadašnje rimske provincije Gornje Mezije, u nauci je najviše poznat po ogromnom broju istraženih grobova. U prve dve decenije 21. veka počelo se sa istraživanjem i legijskog logora, a u potpunosti je iskopan i amfiteatar. Međutim, istraživanja nekropola i dalje traju. Nakon objavljenih prvih 1.000 grobova sa lokaliteta Više grobalja, usled napredovanja površinskog kopa uglja, istraživanja su obuhvatila istočni deo viminacijumske nekropole, čiji deo čini i lokalitet Kod koraba. U periodu od 2005. do 2007. godine istražena je cela ta zona i lokalitet je nakon toga uništen zbog iskopavanja uglja. Lokacija je bila poznata pod nazivom Korabe i u njenom središtu je bila velika prirodna depresija dimenzija oko 400 x 150 m, duboka do 10 m. U samom središtu nalazio se bunar ozidan kamenom, poznat kao Svetinja (Sl. 1, 2). U kamenu krečnjaku kojim se završavao u gornjem delu, bio je uklesan ćirilični natpis СИ ЗАРИА ИСТОЧНИК ОГРАДИ ПЕТАР И СТАНОИЛ, na osnovu oblika slova datovan u period od 13. do 15. veka. U prvoj polovini 20. veka nad bunarom je sagrađena mala pravougaona kapela u kojoj su se nalazile ikone sv. Petke jer je i sam izvor upravo njoj bio posvećen (Sl. 3, 4). Stanovništvo okolnih sela je verovalo u lekovitost te vode tako da su u kapelici palili sveće, molili se i ostavljali novac, cveće, odeću i slično kao zavetne darove. Smatra se da toponim Korabe vodi poreklo od staroslovenske reči КОРАБЛЬ, što znači brod ili lađa jer na to podseća izgled terena, mada bi možda mogao ukazivati i na nekadašnje postojanje crkve na tom mestu odnosno brod crkve