Protokol uzorkovanja sedimenata iz antropoloških i arheozooloških celina za analizu intestilnih parazita

Abstract

Paleoparazitologija (arheoparazitologija) je naučna disciplina koja za predmet istraživanja ima pojavu i širenje parazitskih bolesti kroz proučavanje ostataka parazita u arheološkim i paleontološkim kontekstima (Ferreira 2014). Ova disciplina predstavlja spoj metoda paleopatologije i parazitologije pružajući nove mogućnosti za proučavanje zdravstvenog statusa ljudi i životinja u prošlosti, a posebno na polju zoonoznih oboljenja (Ledger, Mitchell 2019; Mitchell 2013). Paleoparazitološki nalazi predstavljaju direktna svedočanstva za proučavanje paleoepidemioloških procesa otkrivajući prisustvo infekcije u konkretnom arheološkom kontekstu i moguće posledice za pojavu ali i nestanak zaraznih bolesti (Araújo et al. 2015). U protekloj deceniji postignuti su značajni rezultati širom sveta na polju ove naučne discipline razvojem metodološkog pristupa terenskog uzorkovanja i laboratorijskih analiza, porastom broja nalaza jaja parazita u arheološkim kontekstima, kao i publikovanjem istraživanja na ovu temu. Proučavanje drevnih parazita je od velikog značaja jer ne samo da nam pomaže u određivanju obrazaca bolesti u drevnim populacijama, već nam pruža saznanja o evolucijskom širenju zaraznih bolesti, nivou sanitarnih uslova, komponentama drevne ishrane, a ponekad ukazuju i na profesionalne aktivnosti određene individue (Araújo et al. 2015; Mitchell 2017). Istraživanja intestinalnih parazita i njihov uticaj na zdravstveni status ljudi i životinja u prošlosti na teritoriji Srbije na samom su početku. Dosadašnja saznanja o parazitskim infekcijama baziraju se na nalazu humanog koprolita iz latrine termi u Viminacijumu. Na osnovu numizmatičkih podataka, nalaz se datuje u raspon od druge polovine 2. veka do početka 3. veka (Ledger et al. 2020).