U potrazi za praistorijskim izvorima sirovina: preliminarni rezultati rekognosciranja Rudnika i okoline

Abstract

Godine 2021. Arheološki institut pokrenuo je projekat „Sistematsko rekognosciranje praistorije Rudnika i okoline“, sa ciljem da se detaljnim pregledom terena pokriju ranije nedovoljno istraženi aspekti naseljavanja i korišćenja prostora tokom praistorije u rudničkoj oblasti. Na planini Rudnik se već dugi niz godina istražuje praistorijski rudnik malahita Prljuša – Mali Šturac, jedini takav rudnik u Šumadiji, ali nisu poznata naselja rudara koji su koristili ovaj rudnik, niti su dovoljno istraženi drugi izvori mineralnih si¬rovina u ovoj oblasti. Tokom 2021. godine rekognosciranja su obavljena na teritorijama koje pripadaju gradu Kragujevcu i opštini Knić. Od posebnog značaja bile su lokacije Ramaća, Rogojevac i Vučkovica. Ramaća je lokacija koja je u ranijoj arheološkoj literaturi označena kao mesto odakle su različite praistorijske zajednice eksploatisale kamen. U blizini sela Ramaća danas se eksploatišu dva izvorišta ka¬menih sirovina, međutim, obilaskom terena nisu uočeni tragovi praistorijske eksploatacije, što može biti i zato što su uništeni savre¬menom eksploatacijom. Obilazak okolnog terena takođe nije dao rezul¬tate, tako da pitanje korišćenja Ramaće ostaje otvoreno. Prikupljeni su petrografski uzorci, koji će biti naknadno analizirani. U blizini sela Rogojevac nalazi se veliki kamenolom kvalitetnog kremena. Opet, na samom kamenolomu tragovi praistorijske eksploatacije nisu uočeni. U blizini kamenoloma, na potezu Kamare, nađeni su na površini fragmenti praistorijske keramike. Kamenolom Vučkovica takođe je potencijalno mesto eksploatacije kamena u praistoriji, što će biti provereno kada petrografski uzorci budu analizirani. Fragmenti praistorijske keramike su nađeni u blizini kamenoloma. Daljim istraživanjima biće provereni i drugi podaci, i nadamo se dobijeni novi, o eksploataciji različitih mineralnih sirovina tokom praistorije u rudničkoj oblasti.