TY  - JOUR
AU  - Živaljević, Ivana
AU  - Vuković-Bogdanović, Sonja I.
AU  - Bogdanović, Ivan
PY  - 2019
UR  - http://rai.ai.ac.rs/handle/123456789/302
AB  - Položaj Viminacijuma, rimskog grada i legijskog logora smeštenog u blizini ušća Mlave u Dunav (sl. 1), ukazuje da su njegovi stanovnici imali direktan pristup rečnim izvorima hrane, te je riba najverovatnije činila deo njihove ishrane. Međutim, relativno se malo zna o ribolovu u rimskom periodu u ovom delu Podunavlja, a ribolovačke aktivnosti često ostaju arheološki manje vidljive ili nedovoljno proučene. Ova okolnost se može objasniti slabijim mogućnostima očuvanja ribljih kostiju, njihovom poroznošću i generalno malim dimenzijama, što dovodi do toga da se po pravilu previde (posebno u slučaju sitnijih vrsta) prilikom ručnog sakupljanja materijala. Tako su u velikoj faunističkoj zbirci sa Viminacijuma riblje kosti zastupljene sa svega nekoliko desetina primeraka, za razliku od kostiju sisara čiji broj iznosi više od 20.000. Međutim, iako malobrojni, riblji ostaci sa Viminacijuma predstavljaju važan izvor podataka o ishrani i snabdevanju ribom, ribolovačkim praksama, odabiru vrsta i veličini ulova, kao i o potencijalnim razlikama u prehrambenim navikama i pristupu kvalitetnijoj ribi u gradu i u njegovoj okolini. U ovom radu su prikazani rezultati arheozoološke analize ribljih ostataka koji su do sada konstatovani na tri različite lokacije na Viminacijumu: na području amfiteatra, koji se nalazi u užem gradskom jezgru, u otpadnom prostoru, koji se nalazio u okviru istočne nekropole, udaljene oko 450 m od legijskog utvrđenja (lokalitet Pirivoj), i u naselju, koje je predstavljalo ekonomsko-industrijski centar, udaljen oko 2,5 km od legijskog utvrđenja (lokalitet Nad Klepečkom) (sl. 2). Osim arheozooloških podataka, u radu su prikazani i nalazi ribolovačke opreme sa Viminacijuma, koji pružaju širu sliku o ribarskim tehnikama, kao i relevantni istorijski izvori u cilju boljeg sagledavanja mogućih značenja koja su pridavana različitim vrstama riba. Riblji faunistički uzorak sa Viminacijuma čine 74 primerka kostiju, a od toga 48 potiče sa prostora amfiteatra, 22 sa lokaliteta Nad Klepečkom i 4 sa Pirivoja (tabela 1; sl. 3). U uzorku su zastupljene slatkovodne ribe, koje su po svoj prilici lovljene u Mlavi i Dunavu: vrste iz porodice šaranki (šaran Cyprinus carpio i bucov Aspius aspius, sl. 4), štuka (Esox lucius, sl. 5), smuđ (Sander lucioperca, sl. 6) i som (Silurus glanis, sl. 7). Od toga se jedino kosti šaranki i soma javljaju i izvan gradskog jezgra, što bi moglo ukazivati na to da su se tim ribama hranili stanovnici grada i okoline, ali i da su se one mogle koristiti u okviru pogrebnih rituala na prostoru istočne nekropole Viminacijuma. U slučaju uzorka sa amfiteatra, kosti šarana, štuke, smuđa i soma bile su očuvane u dovoljnoj meri, te je bilo moguće izmeriti ih i rekonstruisati veličinu primeraka (tabela 2). Većinom su u pitanju bile krupne jedinke, što se moglo i očekivati budući da ostaci sitnijih riba verovatno nisu sakupljeni. Pored toga, može se pretpostaviti da je najbolji ulov iz obližnjih reka verovatno stizao na trpezu stanovnika grada i legijskog logora. Pored slatkovodnih vrsta, u uzorku sa amfiteatra identifikovani su i ostaci krupnih riba iz porodice jesetrovki, koje su sve do izgradnje đerdapskih brana migrirale u Dunav iz Crnog mora. U pitanju su ostaci ruske jesetre (Acipenser gueldenstaedtii), pastruge (Acipenser stellatus), kečige (Acipenser ruthenus) (jedine slatkovodne jesetrovke) (sl. 8) i posebno brojni ostaci morune (Huso huso, sl. 9), najvećeg predstavnika ove porodice. Prilično veliki broj kostiju jesetrovki u uzorku, njihove impresivne dimenzije (tabela 2), kao i kontekst nalaza (isključivo prostor amfiteatra) ukazuju na to da su te ribe bile posebno cenjene i verovatno namenjene određenim slojevima gradskog stanovništva. Najimpresivniji ulov predstavljale su svakako morune, budući da je većina izmerenih kostiju poticala od primeraka koji su bili dugi između 3 m i 3,5 m, ali su lovljeni i krupniji primerci, dugi i preko 5 m (sl. 10). Poseban kuriozitet je to što su te ogromne ribe dopremane u komadu, budući da veći broj tragova kasapljenja na kostima (sl. 9) ukazuje da su pripremane za konzumaciju u samom gradu. Ovaj podatak postaje još značajniji ako se uzme u obzir i to da su se od praistorije do izgradnje brana najbolja mesta za ribolov na jesetrovke nalazila na području Đerdapa (sl. 11), nizvodno oko 100 km od Viminacijuma. Iako Elijanovo delo De Natura Animalium ne predstavlja izvor iz prve ruke, u njemu opisani ribolov na dunavske jesetrovke, u okviru pejzaža koji podseća na Đerdap, navodi na pretpostavku da je ovo ribarsko područje bilo u upotrebi i tokom rimskog perioda. Moglo bi se stoga pretpostaviti da su i jesetrovke koje su se konzumirale u Viminacijumu stizale iz ove oblasti, moguće sušene, usoljene ili čak i žive. Određeni pisani izvori dodatno ukazuju na status koje su jesetrovke uživale u rimskom periodu - i kao poslastice na gozbama, ali i kao statusni simboli. Marcijal u Epigramima (Epigrammata) navodi da su ove ribe dostojne carske trpeze, a Makrobije ih u svom delu Saturnalia (navodeći reči različitih antičkih autora) opisuje kao retke poslastice, previše vredne da bi se delile s drugima, pa čak i kao božanstva čije su iznošenje na trpezu pratile sluge i zvuci frule. Iako se Marcijal i Makrobije ne osvrću konkretno na jesetrovke iz Dunava, može se pretpostaviti da su ove krupne ribe i doživljavane na sličan način i u Viminacijumu, kao i u drugim podunavskim gradovima. Pored ribljih ostataka, određen uvid u ribolovne tehnike pružaju i sporadični nalazi ribolovačke opreme sa Viminacijuma - tegovi za mreže i udice (sl. 12). Osim na Viminacijumu, takvi predmeti poznati su i sa drugih lokaliteta na dunavskom limesu. Pored lokalno dostupne i migratorne ribe, koja je verovatno dopremana sa Đerdapa, određeni stanovnici Viminacijuma su se po svoj prilici snabdevali i morskom hranom nabavljenom iz udaljenih oblasti. Direktna svedočanstva o trgovini iz mediteranskih oblasti predstavljaju ljušture mekušaca, a ona indirektna jesu određeni tipovi amfora koje su verovatno sadržale proizvode od prerađene morske ribe i riblje soseve. Iako malobrojni, ostaci riba sa Viminacijuma, kao i nalazi ribolovačke opreme i amfora korišćenih verovatno za transport ribljih proizvoda pružaju važne podatke o ishrani i snabdevanju ribom na prostoru glavnog grada provincije i njegove okoline. Lokalno dostupne slatkovodne vrste, poput šarana i soma, konzumirale su se po svoj prilici i u gradu i u njegovoj okolini, a moguće je i da su korišćene u okviru pogrebnih rituala. Međutim, kvalitetnija riba (poput jesetrovki) verovatno je konzumirana u određenim prilikama i/ili krugovima, predstavljajući važan deo društvenog života u gradu i način za isticanje statusa. Ne treba isključiti ni mogućnost da su se sitnije, lokalno dostupne ribe, čiji se ostaci generalno previde prilikom ručnog sakupljanja, konzumirale mnogo češće i među svim slojevima društva.
AB  - The paper presents the results of archaezoological analysis of fish remains from three locations at Viminacium (the Amphitheatre, Nad Klepečkom and Pirivoj), discussed jointly with finds of fishing equipment and relevant written sources on the subject. Albeit small and biased due to the hand-collection of animal bones, the fish faunal assemblage from Vimincium provides valuable data on the choice of exploited species, fishing and fish transportation practices, and patterns of consumption and deposition in the city and its surroundings. In addition to remains of locally available freshwater fish, occurring at all three sites, the Amphitheatre sample contained the remains of large anadromous sturgeons, possibly obtained from the downstream, Iron Gates area. Their size, contextual provenance, as well as their exceptional status according to written sources, indicates that there had been notable differences in access to high-quality fish among the different social classes at Viminacium.
PB  - Arheološki institut, Beograd
T2  - Starinar
T1  - Ad palatinas acipensem mittite mensas: Fish remains from Viminacium
EP  - 202
IS  - 69
SP  - 183
DO  - 10.2298/STa1969183Z
ER  - 

@article{
author = "Živaljević, Ivana and Vuković-Bogdanović, Sonja I. and Bogdanović, Ivan",
year = "2019",
abstract = "Položaj Viminacijuma, rimskog grada i legijskog logora smeštenog u blizini ušća Mlave u Dunav (sl. 1), ukazuje da su njegovi stanovnici imali direktan pristup rečnim izvorima hrane, te je riba najverovatnije činila deo njihove ishrane. Međutim, relativno se malo zna o ribolovu u rimskom periodu u ovom delu Podunavlja, a ribolovačke aktivnosti često ostaju arheološki manje vidljive ili nedovoljno proučene. Ova okolnost se može objasniti slabijim mogućnostima očuvanja ribljih kostiju, njihovom poroznošću i generalno malim dimenzijama, što dovodi do toga da se po pravilu previde (posebno u slučaju sitnijih vrsta) prilikom ručnog sakupljanja materijala. Tako su u velikoj faunističkoj zbirci sa Viminacijuma riblje kosti zastupljene sa svega nekoliko desetina primeraka, za razliku od kostiju sisara čiji broj iznosi više od 20.000. Međutim, iako malobrojni, riblji ostaci sa Viminacijuma predstavljaju važan izvor podataka o ishrani i snabdevanju ribom, ribolovačkim praksama, odabiru vrsta i veličini ulova, kao i o potencijalnim razlikama u prehrambenim navikama i pristupu kvalitetnijoj ribi u gradu i u njegovoj okolini. U ovom radu su prikazani rezultati arheozoološke analize ribljih ostataka koji su do sada konstatovani na tri različite lokacije na Viminacijumu: na području amfiteatra, koji se nalazi u užem gradskom jezgru, u otpadnom prostoru, koji se nalazio u okviru istočne nekropole, udaljene oko 450 m od legijskog utvrđenja (lokalitet Pirivoj), i u naselju, koje je predstavljalo ekonomsko-industrijski centar, udaljen oko 2,5 km od legijskog utvrđenja (lokalitet Nad Klepečkom) (sl. 2). Osim arheozooloških podataka, u radu su prikazani i nalazi ribolovačke opreme sa Viminacijuma, koji pružaju širu sliku o ribarskim tehnikama, kao i relevantni istorijski izvori u cilju boljeg sagledavanja mogućih značenja koja su pridavana različitim vrstama riba. Riblji faunistički uzorak sa Viminacijuma čine 74 primerka kostiju, a od toga 48 potiče sa prostora amfiteatra, 22 sa lokaliteta Nad Klepečkom i 4 sa Pirivoja (tabela 1; sl. 3). U uzorku su zastupljene slatkovodne ribe, koje su po svoj prilici lovljene u Mlavi i Dunavu: vrste iz porodice šaranki (šaran Cyprinus carpio i bucov Aspius aspius, sl. 4), štuka (Esox lucius, sl. 5), smuđ (Sander lucioperca, sl. 6) i som (Silurus glanis, sl. 7). Od toga se jedino kosti šaranki i soma javljaju i izvan gradskog jezgra, što bi moglo ukazivati na to da su se tim ribama hranili stanovnici grada i okoline, ali i da su se one mogle koristiti u okviru pogrebnih rituala na prostoru istočne nekropole Viminacijuma. U slučaju uzorka sa amfiteatra, kosti šarana, štuke, smuđa i soma bile su očuvane u dovoljnoj meri, te je bilo moguće izmeriti ih i rekonstruisati veličinu primeraka (tabela 2). Većinom su u pitanju bile krupne jedinke, što se moglo i očekivati budući da ostaci sitnijih riba verovatno nisu sakupljeni. Pored toga, može se pretpostaviti da je najbolji ulov iz obližnjih reka verovatno stizao na trpezu stanovnika grada i legijskog logora. Pored slatkovodnih vrsta, u uzorku sa amfiteatra identifikovani su i ostaci krupnih riba iz porodice jesetrovki, koje su sve do izgradnje đerdapskih brana migrirale u Dunav iz Crnog mora. U pitanju su ostaci ruske jesetre (Acipenser gueldenstaedtii), pastruge (Acipenser stellatus), kečige (Acipenser ruthenus) (jedine slatkovodne jesetrovke) (sl. 8) i posebno brojni ostaci morune (Huso huso, sl. 9), najvećeg predstavnika ove porodice. Prilično veliki broj kostiju jesetrovki u uzorku, njihove impresivne dimenzije (tabela 2), kao i kontekst nalaza (isključivo prostor amfiteatra) ukazuju na to da su te ribe bile posebno cenjene i verovatno namenjene određenim slojevima gradskog stanovništva. Najimpresivniji ulov predstavljale su svakako morune, budući da je većina izmerenih kostiju poticala od primeraka koji su bili dugi između 3 m i 3,5 m, ali su lovljeni i krupniji primerci, dugi i preko 5 m (sl. 10). Poseban kuriozitet je to što su te ogromne ribe dopremane u komadu, budući da veći broj tragova kasapljenja na kostima (sl. 9) ukazuje da su pripremane za konzumaciju u samom gradu. Ovaj podatak postaje još značajniji ako se uzme u obzir i to da su se od praistorije do izgradnje brana najbolja mesta za ribolov na jesetrovke nalazila na području Đerdapa (sl. 11), nizvodno oko 100 km od Viminacijuma. Iako Elijanovo delo De Natura Animalium ne predstavlja izvor iz prve ruke, u njemu opisani ribolov na dunavske jesetrovke, u okviru pejzaža koji podseća na Đerdap, navodi na pretpostavku da je ovo ribarsko područje bilo u upotrebi i tokom rimskog perioda. Moglo bi se stoga pretpostaviti da su i jesetrovke koje su se konzumirale u Viminacijumu stizale iz ove oblasti, moguće sušene, usoljene ili čak i žive. Određeni pisani izvori dodatno ukazuju na status koje su jesetrovke uživale u rimskom periodu - i kao poslastice na gozbama, ali i kao statusni simboli. Marcijal u Epigramima (Epigrammata) navodi da su ove ribe dostojne carske trpeze, a Makrobije ih u svom delu Saturnalia (navodeći reči različitih antičkih autora) opisuje kao retke poslastice, previše vredne da bi se delile s drugima, pa čak i kao božanstva čije su iznošenje na trpezu pratile sluge i zvuci frule. Iako se Marcijal i Makrobije ne osvrću konkretno na jesetrovke iz Dunava, može se pretpostaviti da su ove krupne ribe i doživljavane na sličan način i u Viminacijumu, kao i u drugim podunavskim gradovima. Pored ribljih ostataka, određen uvid u ribolovne tehnike pružaju i sporadični nalazi ribolovačke opreme sa Viminacijuma - tegovi za mreže i udice (sl. 12). Osim na Viminacijumu, takvi predmeti poznati su i sa drugih lokaliteta na dunavskom limesu. Pored lokalno dostupne i migratorne ribe, koja je verovatno dopremana sa Đerdapa, određeni stanovnici Viminacijuma su se po svoj prilici snabdevali i morskom hranom nabavljenom iz udaljenih oblasti. Direktna svedočanstva o trgovini iz mediteranskih oblasti predstavljaju ljušture mekušaca, a ona indirektna jesu određeni tipovi amfora koje su verovatno sadržale proizvode od prerađene morske ribe i riblje soseve. Iako malobrojni, ostaci riba sa Viminacijuma, kao i nalazi ribolovačke opreme i amfora korišćenih verovatno za transport ribljih proizvoda pružaju važne podatke o ishrani i snabdevanju ribom na prostoru glavnog grada provincije i njegove okoline. Lokalno dostupne slatkovodne vrste, poput šarana i soma, konzumirale su se po svoj prilici i u gradu i u njegovoj okolini, a moguće je i da su korišćene u okviru pogrebnih rituala. Međutim, kvalitetnija riba (poput jesetrovki) verovatno je konzumirana u određenim prilikama i/ili krugovima, predstavljajući važan deo društvenog života u gradu i način za isticanje statusa. Ne treba isključiti ni mogućnost da su se sitnije, lokalno dostupne ribe, čiji se ostaci generalno previde prilikom ručnog sakupljanja, konzumirale mnogo češće i među svim slojevima društva., The paper presents the results of archaezoological analysis of fish remains from three locations at Viminacium (the Amphitheatre, Nad Klepečkom and Pirivoj), discussed jointly with finds of fishing equipment and relevant written sources on the subject. Albeit small and biased due to the hand-collection of animal bones, the fish faunal assemblage from Vimincium provides valuable data on the choice of exploited species, fishing and fish transportation practices, and patterns of consumption and deposition in the city and its surroundings. In addition to remains of locally available freshwater fish, occurring at all three sites, the Amphitheatre sample contained the remains of large anadromous sturgeons, possibly obtained from the downstream, Iron Gates area. Their size, contextual provenance, as well as their exceptional status according to written sources, indicates that there had been notable differences in access to high-quality fish among the different social classes at Viminacium.",
publisher = "Arheološki institut, Beograd",
journal = "Starinar",
title = "Ad palatinas acipensem mittite mensas: Fish remains from Viminacium",
pages = "202-183",
number = "69",
doi = "10.2298/STa1969183Z"
}

Živaljević, I., Vuković-Bogdanović, S. I.,& Bogdanović, I.. (2019). Ad palatinas acipensem mittite mensas: Fish remains from Viminacium. in Starinar
Arheološki institut, Beograd.(69), 183-202.
https://doi.org/10.2298/STa1969183Z

Živaljević I, Vuković-Bogdanović SI, Bogdanović I. Ad palatinas acipensem mittite mensas: Fish remains from Viminacium. in Starinar. 2019;(69):183-202.
doi:10.2298/STa1969183Z .

Živaljević, Ivana, Vuković-Bogdanović, Sonja I., Bogdanović, Ivan, "Ad palatinas acipensem mittite mensas: Fish remains from Viminacium" in Starinar, no. 69 (2019):183-202,
https://doi.org/10.2298/STa1969183Z . .

TY  - CHAP
AU  - Bogdanović, Ivan
AU  - Rogić, Dragana
AU  - Vuković-Bogdanović, Sonja
PY  - 2018
UR  - http://rai.ai.ac.rs/handle/123456789/924
AB  - Amphitheatres are typically Roman buildings of large dimensions, with ellipsoid or oval basis,
consisting of a fighting pit (arena), in the middle part, and seating tiers (cavea), rising around
the arena. Th ese objects are one of the symbols of the Antique civilisation, and gladiator fights
(munus gladiatorum), wild animals’ fights and hunts (venatio), naval battles (naumachia), executions
of prisoners (damnatio ad bestias) and other shows were performed in them. Th e earliest
amphi theatres were built in Southern Italy, and with the spreading of the Roman state they were
erected in various areas, most prominently in urban centres and in the vicinity of military fortresses. In cases when they were built by the state in newly conquered areas, they represented a manifestation
of the Romanisation; however, they were also built by prominent individuals, in order to
increase their personal gain. According to their architectural properties, they can be divided into
wooden and masonry amphitheatres, those located on flat terrain or leaning onto natural slopes and
artificial mounds, and there are also certain
objects of specific shape which have all the
characteristics of an amphitheatre.
AB  - Амфитеатри су типично римске грађевине великих димензија, елипсасте или овалне основе, које се састоје од борилишта (arena), у средишњем делу, и трибина (cavea), које су уздижу око арене. Ови објекти су један од симбола античке цивилизације, а у њима су одржаване гладијаторске борбе (munus gladiatorum), борбе дивљих животиња и лов на животиње (venatio), поморске битке (naumachia), егзекуције осуђеника (damnatio ad bestias) и друге представе. Најранији амфитеатри изграђени су у јужној Италији, а са ширењем римске државе подизани су у разним областима, пре свега у урбаним центрима и у близини војних утврђења. Они су представљали израз романизације, када их је подизала држава у новоосвојеним областима, али су их градили и истакнути појединци како би увећали личну добит. Према архитектонским карактерстикама, разликују се дрвени и зидани амфитеатри, који се налазе на равном терену или се ослањају на природне косине и вештачке насипе, а постоје и објекти специфичног изгледа, са свим одликама амфитеатра.
PB  - Beograd : Arheološki institut
PB  - Beograd : Galerija Srpske akademije nauka i umetnosti
T2  - Римски лимес и градови на тлу Србије / Roman Limes and Cities on the Territory of Serbia
T1  - Виминацијумски амфитеатар
T1  - The Amphitheatre of Viminacium
EP  - 49
SP  - 45
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rai_924
ER  - 

@inbook{
author = "Bogdanović, Ivan and Rogić, Dragana and Vuković-Bogdanović, Sonja",
year = "2018",
abstract = "Amphitheatres are typically Roman buildings of large dimensions, with ellipsoid or oval basis,
consisting of a fighting pit (arena), in the middle part, and seating tiers (cavea), rising around
the arena. Th ese objects are one of the symbols of the Antique civilisation, and gladiator fights
(munus gladiatorum), wild animals’ fights and hunts (venatio), naval battles (naumachia), executions
of prisoners (damnatio ad bestias) and other shows were performed in them. Th e earliest
amphi theatres were built in Southern Italy, and with the spreading of the Roman state they were
erected in various areas, most prominently in urban centres and in the vicinity of military fortresses. In cases when they were built by the state in newly conquered areas, they represented a manifestation
of the Romanisation; however, they were also built by prominent individuals, in order to
increase their personal gain. According to their architectural properties, they can be divided into
wooden and masonry amphitheatres, those located on flat terrain or leaning onto natural slopes and
artificial mounds, and there are also certain
objects of specific shape which have all the
characteristics of an amphitheatre., Амфитеатри су типично римске грађевине великих димензија, елипсасте или овалне основе, које се састоје од борилишта (arena), у средишњем делу, и трибина (cavea), које су уздижу око арене. Ови објекти су један од симбола античке цивилизације, а у њима су одржаване гладијаторске борбе (munus gladiatorum), борбе дивљих животиња и лов на животиње (venatio), поморске битке (naumachia), егзекуције осуђеника (damnatio ad bestias) и друге представе. Најранији амфитеатри изграђени су у јужној Италији, а са ширењем римске државе подизани су у разним областима, пре свега у урбаним центрима и у близини војних утврђења. Они су представљали израз романизације, када их је подизала држава у новоосвојеним областима, али су их градили и истакнути појединци како би увећали личну добит. Према архитектонским карактерстикама, разликују се дрвени и зидани амфитеатри, који се налазе на равном терену или се ослањају на природне косине и вештачке насипе, а постоје и објекти специфичног изгледа, са свим одликама амфитеатра.",
publisher = "Beograd : Arheološki institut, Beograd : Galerija Srpske akademije nauka i umetnosti",
journal = "Римски лимес и градови на тлу Србије / Roman Limes and Cities on the Territory of Serbia",
booktitle = "Виминацијумски амфитеатар, The Amphitheatre of Viminacium",
pages = "49-45",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rai_924"
}

Bogdanović, I., Rogić, D.,& Vuković-Bogdanović, S.. (2018). Виминацијумски амфитеатар. in Римски лимес и градови на тлу Србије / Roman Limes and Cities on the Territory of Serbia
Beograd : Arheološki institut., 45-49.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rai_924

Bogdanović I, Rogić D, Vuković-Bogdanović S. Виминацијумски амфитеатар. in Римски лимес и градови на тлу Србије / Roman Limes and Cities on the Territory of Serbia. 2018;:45-49.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rai_924 .

Bogdanović, Ivan, Rogić, Dragana, Vuković-Bogdanović, Sonja, "Виминацијумски амфитеатар" in Римски лимес и градови на тлу Србије / Roman Limes and Cities on the Territory of Serbia (2018):45-49,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rai_924 .

TY  - CONF
AU  - Vuković Bogdanović, Sonja
AU  - Marković, Dimitrije
AU  - Danković, Ilija
AU  - Dimitrijević, Vesna
PY  - 2018
UR  - http://rai.ai.ac.rs/handle/123456789/1288
AB  - Freshwater shell remains in late prehistoric faunal assemblages of Southeastern Europe have often been neglected and usually just counted, while their species level was rarely determined. Based   on   ethnographic   data,   they   were   usually   interpreted   as   remnants   of   additional   food resources, but also as food for pigs and as fish baits. Several pits filled with unionid shells have been dug up in 2012, in the course of protective archaeological excavations of late prehistoric settlements located at the shore of the River Klepečka, near its confluence with the Danube (in the surroundings of the later Roman city of Viminacium). According to other archaeological finds, the pits were dated to the Early Bronze Age. The assemblage of more than 1000 valves offered an opportunity   for  a   detailed  morphometric  study   of  mollusk   remains.  The   research included   taxonomic   identification,   specific   measurements   of   each   valve   and   recording   of taphonomic data, such as shell color, fragmentation and artificial modifications. Three species have been identified: Unio crassus, Unio pictorum, and Unio tumidus. We discuss whether the species   significantly   differ   according   to   their   length,   breadth   and   height,   as   well   as morphological traits of the hinge area. According to contextual and overall distribution we will discuss possible cultural preference towards these three species in prehistory. Finally, based on contextual data and taphonomic features, we will discuss their purpose and significance within the studied settlement. The results will be placed in regional and temporal context in order to suggest freshwater shell significance in the life of people who occupied Southeastern Europe in late prehistory.
PB  - International Council for Zooaarchaeology
PB  - Middle East Technical University
C3  - 13th ICAZ International Conference. 02 – 07. September 2018. Ankara - Turkey, Abstracts
T1  - Exploatation of freshwater mussels in the late prehistory of Southeast Europe: Case study of an Early Bronze Age settlement in Kostolac (Eastern Serbia)
EP  - 26
SP  - 26
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rai_1288
ER  - 

@conference{
author = "Vuković Bogdanović, Sonja and Marković, Dimitrije and Danković, Ilija and Dimitrijević, Vesna",
year = "2018",
abstract = "Freshwater shell remains in late prehistoric faunal assemblages of Southeastern Europe have often been neglected and usually just counted, while their species level was rarely determined. Based   on   ethnographic   data,   they   were   usually   interpreted   as   remnants   of   additional   food resources, but also as food for pigs and as fish baits. Several pits filled with unionid shells have been dug up in 2012, in the course of protective archaeological excavations of late prehistoric settlements located at the shore of the River Klepečka, near its confluence with the Danube (in the surroundings of the later Roman city of Viminacium). According to other archaeological finds, the pits were dated to the Early Bronze Age. The assemblage of more than 1000 valves offered an opportunity   for  a   detailed  morphometric  study   of  mollusk   remains.  The   research included   taxonomic   identification,   specific   measurements   of   each   valve   and   recording   of taphonomic data, such as shell color, fragmentation and artificial modifications. Three species have been identified: Unio crassus, Unio pictorum, and Unio tumidus. We discuss whether the species   significantly   differ   according   to   their   length,   breadth   and   height,   as   well   as morphological traits of the hinge area. According to contextual and overall distribution we will discuss possible cultural preference towards these three species in prehistory. Finally, based on contextual data and taphonomic features, we will discuss their purpose and significance within the studied settlement. The results will be placed in regional and temporal context in order to suggest freshwater shell significance in the life of people who occupied Southeastern Europe in late prehistory.",
publisher = "International Council for Zooaarchaeology, Middle East Technical University",
journal = "13th ICAZ International Conference. 02 – 07. September 2018. Ankara - Turkey, Abstracts",
title = "Exploatation of freshwater mussels in the late prehistory of Southeast Europe: Case study of an Early Bronze Age settlement in Kostolac (Eastern Serbia)",
pages = "26-26",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rai_1288"
}

Vuković Bogdanović, S., Marković, D., Danković, I.,& Dimitrijević, V.. (2018). Exploatation of freshwater mussels in the late prehistory of Southeast Europe: Case study of an Early Bronze Age settlement in Kostolac (Eastern Serbia). in 13th ICAZ International Conference. 02 – 07. September 2018. Ankara - Turkey, Abstracts
International Council for Zooaarchaeology., 26-26.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rai_1288

Vuković Bogdanović S, Marković D, Danković I, Dimitrijević V. Exploatation of freshwater mussels in the late prehistory of Southeast Europe: Case study of an Early Bronze Age settlement in Kostolac (Eastern Serbia). in 13th ICAZ International Conference. 02 – 07. September 2018. Ankara - Turkey, Abstracts. 2018;:26-26.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rai_1288 .

Vuković Bogdanović, Sonja, Marković, Dimitrije, Danković, Ilija, Dimitrijević, Vesna, "Exploatation of freshwater mussels in the late prehistory of Southeast Europe: Case study of an Early Bronze Age settlement in Kostolac (Eastern Serbia)" in 13th ICAZ International Conference. 02 – 07. September 2018. Ankara - Turkey, Abstracts (2018):26-26,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rai_1288 .